سلامت اجتماعی و ویژگی های آن


در چنین حالتی یک نوع فرد گرایی افراطی، خواسته های فردی را در مقابل حیات اجتماعی قرار می دهد. به عبارتی می توان گفت هر نوع ورطه یا فاصلۀ بین فرد و جامعه که به عدم ادغام افراد در چارچوب های اجتماعی می انجامد، به انحرافات اجتماعی میدان می دهد. در تعریف سلامت در سال ۱۹۴۸ که توسط سازمان بهداشت جهانی بیان شد، سلامت اجتماعی یکی از سطوح سلامت کلی فرد بیان شده است. برخی تحقیقات سلامت اجتماعی را با سلامت روانی که شامل رضایت و خوشحالی از زندگی و به همان میزان تعادل میان اثرات مثبت یامنفی است برابر دانسته اما رفاه اجتماعی به معنای سازگاری و تلفیق درون شخص و بین هر شخص با دیگر جامعه و بین اعضای جامعه و دنیایی است که در آن زندگی می کنند. و تعریف آن چنین است: “چند و چون قیود درونی هر شخص و دامنه ی مداخله ی او در جامعه. بُعد اجتماعی سلامتی شامل سطوح مهارت های اجتماعی، عملکرد اجتماعی و توانایی شناخت هر شخص از خود به عنوان عضوی از جامعه ی بزرگتر است. به طور کلی از دید سلامت اجتماعی هر کسی عضوی از افراد خانواده و عضویک جامعه ی بزرگتر به حساب می آید و بر شرایط اقتصادی و اجتماعی و رفاه “تمامیت شخص” در رابطه با شبکه ی اجتماعی، توجه می شود. ریشه ی سلامتی اجتماعی در “محیط زیست مادی مثبت” (یعنی متوجه بر موضوع های اقتصادی و اقامتی ) و “محیطی زیست انسانی مثبت” است که شبکه اجتماعی مشخص را در نظر می گیرد) . کلید تصمیم گیری این است که بخشی از سلامت اجتماعی قسمتی از سلامت فردی است و این سلامت فردی میزان واکنش درونی افراد است که به صورت احساسات، افکار، رفتار، رضایت یا عدم رضایت از محیط اجتماعیشان نشان داده می‌شود. سلامت اجتماعی را به عنوان گزارش فرد از کیفیت روابطش با افراد دیگر(نزدیکان و گروههای اجتماعی) که وی عضوی از آنهاست تعریف می کنند و معتقدند که مقیاس سلامت اجتماعی بخشی از سلامت فرد را می سنجد و شامل پاسخهای درونی فرد(احساس‏، تفکر و رفتار) است که نشانگر رضایت یا فقدان رضایت فرد از زندگی و محیط اجتماعیش می باشد. کیفیت زندگی و عملکرد شخصی فرد را نمی توان بدون توجه به معیار های اجتماعی ارزیابی کرد. و عملکرد خوب در زندگی چیزی بیش از سلامت روانی است و تکالیف و چالش های اجتماعی را نیز دربرمی‌گیرد. همانطور که از تعاریف بالا می‌توان فهمید، بین مفهوم سلامت روانی و سلامت اجتماعی فاصله نزدیکی وجود دارد همچنین مطالعات نشان داده اند که معیارهای (مقیاس های) سلامت اجتماعی همبستگی مثبت و معتدلی بامعیارهای سلامتی روانی دارند.
اما باید توجه کرد که میزان سلامت روانی بیانگر رضایت و عاطفه مثبت فرد در ارتباط بازندگی به معنای کلی (نه فقط زندگی اجتماعی) است . ابعاد سلامت روانی یک بازتاب درونی از سازگاری فرد و دیدگاهش نسبت به زندگی را ارائه می دهد. تنها یکی از ۶ بعد سلامت روان (روابط مثبت با دیگران) بیانگر توانایی بر قراری و حفظ روابط صمیمی و اطمینان بخش بین فردی است . لذا در حالی که سلامت روانی بیانگر بعد خصوصی و شخصی ارزیابی های عملکرد فرد است، سلامت اجتماعی بیشتر به ابعاد اجتماعی و عمومی که افراد توسط آن عملکردشان را در زندگی ارزیابی می کنند، توجه می‌کند. در حقیقت سلامت اجتماعی شامل عناصر متعددی است که این عناصر درکنار یکدیگر نشان می دهند که چگونه و در چه درجه ای افراد در زندگی اجتماعی خود خوب عمل می کنند. مثلاً به عنوان همسایه ،همکار، همشهری و…
ارزیابی پتانسیل و مسیر جامعه است. باوری است که به جامعه پتانسیل می بخشد.
افراد سالمتر در مورد شرایط و آیندۀ اجتماع امیدوار هستند. آنها می توانند پتانسیلی که در یک اجتماع به هم پیوسته وجود دارد را تشخیص دهند و باور دارند که جهان می تواند برای انسانهایی چون آنها بهبود یابد. شکوفایی اجتماعی عبارت است از ارزیابی توان بالقوه و مسیر تکاملی اجتماع و باور به این که اجتماع در حال یک تکامل تدریجی است و توانمندی های بالقوه ای برای تحول مثبت دارد که از طریق نهاد های اجتماعی و شهروندان شناسایی می شود . افراد سالم در مورد شرایط آینده جامعه امیدوار و قادر به شناسایی نیرو های جمعی هستند و معتقدند که خود و سایر افراد از این نیروها و تکامل اجتماع سود می برند. شکوفایی اجتماعی معادل مفهوم خود تعیین گری و رشد شخصی در سلامت روانی است. خود تعیین گری به این معناست که فردی که از رشد شخصی برخوردار است باور دارد که خود سازنده سرنوشت خویش است خود را در حال تحول مستمر و دارای نیروهای بالقوه می داند که تلاش می کند تا این نیروها را شکوفا کند. شکوفایی اجتماعی یعنی باور به این که اجتماع سرنوشت خویش را در دست دارد و به مدد توان بالقوه اش مسیر تکاملی خود را کنترل می کند.
مفهوم سلامت اجتماعی را شامل ابعاد عملکرد مثبت ذهن و روان می داند بررسی رابطه کیفیت زندگی و سلامت روانی اجتماعی صورت گرفته است . سطح سلامت روانی مرد م از نظر علام جسمانی، اضطراب و بی‌خوابی، نارسایی با عملکرد اجتماعی و افسردگی چه رابطه‌ای دارد؟ بر اساس یافته‌های این تحقیق، تفاوت معنادار و مثبت میان کیفیت زندگی با سلامت عمومی کل، علایم جسمانی، اضطراب و بی‌خوابی، نارسایی در عملکرد اجتماعی و افسردگی وجود دارد. به عبارت دیگر، رابطه ابعاد کیفیت زندگی و ابعاد سلامت عمومی بیانگر وجود تفاوت معنی دار یک صدم تا پنج صدم میان مقایس‌های عملکرد جسمانی، کارکرد نقش جسمی، درد بدنی، سلامت عمومی، سرزندگی، علمکرد اجتماعی، کارکرد نقش هیجانی و ابعاد سلامت عمومی شامل شکایات جسمانی، اضطراب و بی‌خوابی، نارسایی در عملکرد اجتماعی و افسردگی دارد. این مطالعه نشان داد که “میان کیفیت زندگی و سلامت عمومی رابطه معنی‌داری وجود دارد به گونه‌ای که با بهتر شدن کیفیت زندگی افراد، سطح سلامت روانی آنها نیز افزایش می‌یابد. همچنین “میان کیفیت زندگی و شکایت جسمانی رابطه معناداری وجود دارد، بدین معنی که شکایت جسمانی، کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یافته‌های این پژوهش همچنین اثبات کرد که رابطه‌ای میان کیفیت زندگی و افسردگی وجود دارد به گونه‌ای که افسردگی، کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پژوهشگران این تحقیق همچنین توصیه کردند که کیفیت زندگی اجتماع ، به عنوان چارچوبی برای ارائه خدمات و تخصیص منابع در نظر گرفته شود. در این پژوهش توصیه پژوهشگران به این استنتاج منتهی شد که افزایش خدمات و تخصیص منابع بیشتر برای افراد جامعه به بهبود کیفیت زندگی آنان خواهد انجامید .نهاد خانواده ستون اصلی فرهنگ‌سازی و سلامت اجتماعی است و تصمیم سازان باید مراقبت لازم را از خانواده‌ها و با مشارکت آنان آغاز کنند. ترویج بی‌بند و باری و مواد مخدر هدف دشمنان در به زانو آوردن سلامت اجتماعی است و باید با هوشیاری و با همکاری نهادهای رسانه‌ای، آموزشی و خانواده این توطئه را مهار کرد. نبود متولی واحد برای امور فرهنگی در جامعه نیز از مشکلات جدی است که باید در سطح کلان برای آن چاره‌اندیشی شود. برنامه‌ریزی برای همگانی کردن آموزش مهارت زندگی به مردم به ویژه زنان و قشر جوان می‌تواند نتایج مفیدی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای فرهنگ فردی و اجتماعی داشته باشد. حوادث رانندگی و جوانان، شاخص‌های بین‌المللی سلامت جوانان، خانواده شاد و با نشاط و امنیت اجتماعی در دو گروه هدف و شهروندان، از جمله عناوین این کتب خواهد بود. سلامت اجتماعی، سلامت معنوی، سلامت جسمی و همایش نوروپسیکولوژی ، همچنین چهار نظرسنجی پیرامون نظرات جوانان در مورد رفتارهای پرخطر و شیوع آن، تنوع طلبی و تجمل گرایی و طرح امنیت اجتماعی در دو گروه هدف بررسی رابطه حمایت اجتماعی با وضعیت سلامت روانی،‌ مقایسه سلامت روان و سازگاری اجتماعی، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر ارتقای امنیت زنان در محیط شهری، بررسی و مقایسه بین باورهای غیرمنطقی و هوش هیجانی در نوجوانان بزهکار و عادی و بررسی آسیب پذیری دختران ساکن در پانسیون‌های شهر تهران همچنین ویژگی‌های موضوعات مرتبط با شخصیت نوجوانان و ادراک آنان از سبک‌های تربیتی والدین در نوجوانان عادی و بزهکار، بررسی تاثیر آموزش مولفه‌های هوش هیجانی، مقایسه و بررسی سبک‌های مقابله با استرس بین افراد عادی و مبتلا به سوء مصرف مواد افیونی، بررسی عوامل اجتماعی و محیطی موثر بر وندالیسم در بین نوجوانان و تاثیر منفی تعدیل کننده متغیرهای سخت کوشی و کمال گرایی بر رابطه بین استرس و پاسخ‌های فیزیولوژیک
بحث سلامت و بهداشت جوامع انسانى یکى از مهم ترین مسائلى است که هر انسان دلسوزى باید هم به آن بیندیشد و هم توجه بکند. عوامل گوناگونى بر سلامت و بهداشت اثر دارد.. بالاخره همان طورى که اقلیم محیطى یکپارچه است، جامعه بشرى هم محیطى یکپارچه است و همه تغییرات و تحولات روى کل جامعه بشرى اثر مى گذارد. امروز نه تنها سلامت جسمى، بلکه سلامت روانى و فکرى و رفتارى و سایر بخشهاى مربوط به انسان باید مد نظر قرار بگیرد یک حرکت گسترده و وسیع براى توسعه سلامت و بهداشت آغاز شده شما حتماً مى دانید که سلامت روان و فکر و آرامش روحى تأثیر بسیار زیادى بر سلامت جسمى دارد. امروز امنیت روانى و اقتصادى دو عامل است که [نبود آن] منشأ بسیارىازنگرانیهاوبیماریهاىروانیست
براى برقرارى امنیت روانى و اقتصادى ما باید هم از محلات، مناطق، شهرها و کشورها شروع کنیم و هم نگاهى به محیط بین الملل داشته باشیم. امروز بسیارى از برنامه هاى توسعه بهداشت به نقش مذهب در سلامت اشاره کردند. قطعاً رابطه مستقیمى بین روان و جسم هست همه پبامبران آمده اند تا بشر را به یک زندگى سعادتمند دعوت بکنند. خداوند پیامبران را براى سعادت بشر فرستاد. اگر بشر به تنهایى مى توانست زندگى سعادتمندانه اى براى خودش ایجاد بکند، قطعاً نیازى به ارسال رسل و پیامبران، نبود. پیامبران، رهبر و هدایتگر انسانها به سمت کمال مادى و معنوى هستند. آموزه هاى پیامبران بهترین دستورالعمل براى زندگى سالم، فردى و اجتماعى است. چه زیباست که ما در آموزه هاى پیامبران الهى دستورهاى بسیار مهم و گسترده در رفتار شخصى، در محیط خانواده و حتى در خلوت فردى، در محله، با همسایگان، همشهریان، هموطنان و سایر ملل را مشاهده مى کنیم. در آموزه هاى پیامبران دستورهاى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در یک نظم و انسجام کامل مشاهده مى شود. دستورهاى پیامبران، یک نظام و یک مکتب زندگى است. بدون بازگشت به مسیر و فرهنگ پیامبران مطمئن باشید و مطمئن باشیم که دستیابى به قله سلامت و سعادت امکان پذیر نیست. گرچه تلاشهایى که شما و امثال شما هم انجام مى دهید، برخاسته از یک تعهد اخلاقى است که ریشه آن در ایمان به خدا و به پیامبران الهى است.